2024-12-10
Özgür Öngöre
Ölçek Uyarlama Çalışmalarında Dikkat Edilmesi Gereken Konular Üzerine Bir Araştırma Örneği: 3 Maddelik Utrecht İşle Bütünleşme Ölçeği Uyarlama Çalışması
Günümüzde ölçeklerin mümkün olduğunca az madde ile istenilen değişkeni ölçmesi arzulanmaktadır. Araştırma modelleri daha karmaşık hale gelmekte ve araştırmacılar bu modeller ile daha çok değişkene ait bulgulara ulaşmaya çalışmaktadır. Katılımcıların sınırlı zamanının olması ve anketlerde soru sayısı artıkça anketi doldurma süresinin artması ile birlikte katılımcıların algısının azalması gibi sebepler doğru bulgulara ulaşmayı zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada, birçok araştırmaya konu olan ve çalışanların işle bütünleşme düzeylerini ölçmeye yarayan, Utrecht İşle Bütünleşme Ölçeğinin Schaufeli ve arkadaşları (2017) tarafından geliştirilen 3 maddelik en kısa sürümünün (UWES-3) Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı devlet okullarında çalışan öğretmenler üzerinden Türkçe uyarlamasının yapılması amaçlanmıştır. Elde edilen araştırma bulgularının daha önce gerçekleştirilen diğer UWES-3 Türkçe uyarlamalarının bulguları ile karşılaştırılarak uyarlama çalışmalarında karşılaşılabilecek sorunlara ve çözümlere ışık tutulması da bu araştırma bağlamında amaçlanmıştır. Katılımcılar, Kastamonu merkezde MEB’e bağlı devlet okullarında istihdam edilen öğretmenlerdir. Bu araştırma kapsamında 20 devlet okulu ziyaret edilmiş ve 589 öğretmenden anket yolu ile analizlerde kullanılabilecek veri toplanmıştır. İşle bütünleşmenin yapısal geçerliğini belirlemek için doğrulayıcı faktör analizi ile UWES-9 ve UWES-3 ölçeklerinin Doğal Duygular Ölçeğinden (DDÖ) ayrı bir yapı olması sınanmıştır. Elde edilen bulgulara göre UWES-9 ve UWES-3 ölçeklerinin DDÖ’den ayrı bir yapı olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırma sonucunda, ölçek maddelerinin ölçmek istenen faktörü temsil etme yeteneğinin çok önemli olduğu görülmüştür. Maddelerin temsil yeteneği hem istatistiksel hem de anlamsal olarak yüksek ise ancak ilgili oldukları faktörü iyi bir şekilde açıklayabildikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırmada analizleri yapılan UWES-3 Türkçe Ölçeğinin işle bütünleşmeyi ölçmede kullanılabilecek, alternatif ve kısa bir ölçek olduğu sonucuna varılmıştır.